Malatya Musiki Folkloru
Malatya, zengin kültürel yapısıyla halk müziği açısından önemli bir yere sahiptir. Bölgenin müzik kültürü, türkülere, uzun havalara, halaylara ve semahlara dayalı olarak şekillenmiştir.
Türküler
Malatya, kendine özgü bir türkü anlayışına ve geniş bir türkü repertuvarına sahiptir. Türküler, halk müziği tasnifinde olduğu gibi uzun havalar ve kırık havalar olarak ikiye ayrılır.
Türkülerin sözlerinde 7’li, 8’li ve 11’li hece ölçüleri kullanılmıştır. Malatya türküleri, içerik bakımından farklı kategorilere ayrılmaktadır:
Ağıtlar
Kına türküleri
Aşk ve sevda türküleri
İş türküleri
Tabiatı konu eden türküler
Gurbet türküleri
Nasihat verici türküler
Nefesler ve deyişler
Türkülerin icrasında kullanılan enstrümanlar arasında bağlama, kabak kemane, kaval, ut, kanun, cümbüş, keman, def, davul ve zurna bulunmaktadır. Malatya’da özellikle orta ve küçük boy bağlamalar yaygın olarak kullanılmakta ve bunlar Şelpe tekniğiyle (tezene kullanılmadan parmakla çalma) icra edilmektedir.
Semahlar
Semahlar, özellikle Arguvan ve Arapgir ilçelerinde yaygın olan dini içerikli müzik türleridir. Bölgede bilinen semah türleri şunlardır:
Ya Hızır Semahı
Bozok Semahı
Demdem Semahı
Halk Oyunları
Malatya'da halk oyunları, özellikle halaylar ile ön plana çıkmaktadır. Davul ve zurna eşliğinde oynanan bu oyunlar oldukça coşkulu ve hareketlidir. Halay çekmeye halk arasında “Dirlan” veya “Dillan” denilir. Oyun en az beş kişiyle oynanır. Baş oyuncuya Halaybaşı, en sondaki oyuncuya ise Pöçcü denir. Her ikisinin elinde mendil bulunur.
Malatya’da en yaygın oynanan halk oyunları şunlardır:
ağırlama, çarısu, dillan, grani, çeçen, hamhine, hari, heyhat, lorke, hoş geldin, kırat, kemaliye tamzarası, meyruki, memyane, tezleme, kaçike, üçayak, tekayak, karahisar, tringo, hoplama, kolüstü, uzun havalar
Malatya’da uzun havalar, kendine özgü bir tavır ve üslupla icra edilmektedir. Arguvan Ağzı olarak bilinen uzun hava türü oldukça yaygındır. Bu uzun havaların bir kısmı ağıt niteliği taşımakta olup, içeriklerinde aşk, sevda, ayrılık, gurbet, yoksulluk ve kader temaları işlenmektedir.
Malatya musiki folkloru, kendine özgü türküleri, coşkulu halayları, derin anlamlar taşıyan uzun havaları ve mistik semahlarıyla Anadolu’nun en zengin müzik kültürlerinden birine sahiptir. Geleneksel halk müziği, günümüzde de düğünler, festivaller ve özel günlerde yaşatılmaya devam etmektedir.
Malatya, zengin kültürel yapısıyla halk müziği açısından önemli bir yere sahiptir. Bölgenin müzik kültürü, türkülere, uzun havalara, halaylara ve semahlara dayalı olarak şekillenmiştir.
Türküler
Malatya, kendine özgü bir türkü anlayışına ve geniş bir türkü repertuvarına sahiptir. Türküler, halk müziği tasnifinde olduğu gibi uzun havalar ve kırık havalar olarak ikiye ayrılır.
Türkülerin sözlerinde 7’li, 8’li ve 11’li hece ölçüleri kullanılmıştır. Malatya türküleri, içerik bakımından farklı kategorilere ayrılmaktadır:
Ağıtlar
Kına türküleri
Aşk ve sevda türküleri
İş türküleri
Tabiatı konu eden türküler
Gurbet türküleri
Nasihat verici türküler
Nefesler ve deyişler
Türkülerin icrasında kullanılan enstrümanlar arasında bağlama, kabak kemane, kaval, ut, kanun, cümbüş, keman, def, davul ve zurna bulunmaktadır. Malatya’da özellikle orta ve küçük boy bağlamalar yaygın olarak kullanılmakta ve bunlar Şelpe tekniğiyle (tezene kullanılmadan parmakla çalma) icra edilmektedir.
Semahlar
Semahlar, özellikle Arguvan ve Arapgir ilçelerinde yaygın olan dini içerikli müzik türleridir. Bölgede bilinen semah türleri şunlardır:
Ya Hızır Semahı
Bozok Semahı
Demdem Semahı
Halk Oyunları
Malatya'da halk oyunları, özellikle halaylar ile ön plana çıkmaktadır. Davul ve zurna eşliğinde oynanan bu oyunlar oldukça coşkulu ve hareketlidir. Halay çekmeye halk arasında “Dirlan” veya “Dillan” denilir. Oyun en az beş kişiyle oynanır. Baş oyuncuya Halaybaşı, en sondaki oyuncuya ise Pöçcü denir. Her ikisinin elinde mendil bulunur.
Malatya’da en yaygın oynanan halk oyunları şunlardır:
ağırlama, çarısu, dillan, grani, çeçen, hamhine, hari, heyhat, lorke, hoş geldin, kırat, kemaliye tamzarası, meyruki, memyane, tezleme, kaçike, üçayak, tekayak, karahisar, tringo, hoplama, kolüstü, uzun havalar
Malatya’da uzun havalar, kendine özgü bir tavır ve üslupla icra edilmektedir. Arguvan Ağzı olarak bilinen uzun hava türü oldukça yaygındır. Bu uzun havaların bir kısmı ağıt niteliği taşımakta olup, içeriklerinde aşk, sevda, ayrılık, gurbet, yoksulluk ve kader temaları işlenmektedir.
Malatya musiki folkloru, kendine özgü türküleri, coşkulu halayları, derin anlamlar taşıyan uzun havaları ve mistik semahlarıyla Anadolu’nun en zengin müzik kültürlerinden birine sahiptir. Geleneksel halk müziği, günümüzde de düğünler, festivaller ve özel günlerde yaşatılmaya devam etmektedir.
